اؤیرنجی – نین سیاسی یادداشتی: آذربایجان- ین باتی بولگه سی و مجلیس سئچیملری

 

 

19 اونجو یوز ایلدن بری توپلوملار دئموکراتیکلشدیکجه و دولت- میلت مفهوملاری اورتایا چیخدیقجا، توپلوملاری اداره ائتمک اوچون سئچگی مسئله سی ده اونملی و تمل بیر مسئله حالینا گلمیشدیر. توپلوملار، اونلاری اداره ائدن اقتدارلاری اوزلری سئچمک ایسته میشدیلر. دئموکراسی آنلاییشی گلیشدیکجه ده سئچگیلرین، توپلوملارا تاثیری یئنه اونملی اولموشدور. آرتیق توپلوملاری دینی اوتوریته یه دایالی و استبداد شکلینده اداره ائتمک وارلیغینی ایتیرمیشدیر. بو دئدیییمیز سورج باتی دا گرچکلشمیشدیر. دوغو توپلوملاری ایسه، دئموکراسی مفهومونو باتی دان آلدیغی اوچون، اونون پرئنسیبلرینی منیمسه مکده چتینلیک چکمیشدیر. هر حالدا دوغو توپلوملاری دا دئموکراسی اوزه للیکلرینی داشییان بیر حکومت سیستئمی قورماق ایسته میشدیلر. بونون اوچون سئچگیلر، بو توپلوملارین سیاسی حیاتینا گیرمیشدیر.

 ایران- دا ایسه دئموکراسی تاریخی اولاراق مشروطه اینقیلابینا دایانسا دا، بو گونه قدر دئموکراسینین ایجراسیندا اویغولانماسیندا آخساقلیقلار اولموشدور. ایران- ا دئموکراسینین کئچید نوقطه سی اولان آذربایجان بولگه سی ایسه دئموکراسی یه و سئچگی لره یاخیندان شاهید اولموشدور. حتی 1324 ایلینده میللی حکومت دونمینده ایلک دفعه اولاراق قادینلارا سئچگیلره شرکت ائتمه و سس وئرمه حاققی تانینمیشدیر. 1357 ایلیندن سونرا ایسلامی جمهوریت سیاسی سیستئمینی منیمسه یه ن ایران، دئموکراسینی و دینی تمللری بیر آرادا توتماغا جالیشمیشدیر.

 مرکزی حکومتی قبول ائتمه یه ن گروهلار و حرکتلر ایرانداکی سئچگیلری هر زامان رد ائتمیشدیلر. آذربایجان میللی حرکتی ده سون ایللرده سیستئماتیک بیر شکیلده سئچگیلر قارشیسیندا اوز استراتژیسینی اورتایا قویماقدادیر. بعضی دونملرده سئچگیلری بایکوت ائدیب، بعضی دونملرده ده میللی حرکتین شعارلارین سویلملرینی قبول ائدن و دیله گتیرن آدایلاری دستکلمیشدیر. بیز بو سیاسی یادداشت دا آذربایجان میللی حرکتینین سئچگیلره گئنل باخیشین دئییل، آذربایجان-ین باتی بولگه سی و سئچگیلر قارشیسیندا کی دوروش حاققیندا فیکیر بیلدیره جه ییک.

 آذربایجان-ین باتی بولگه سی (بارزگان، ماکو، خوی، سلماس، اورمیه، قوشاچای، سولدوز، سایین قالا، تیکان تپه ...) تورکلرین و کوردلرین بیر آرادا یاشادیغی بولگه دیر. بیلدیییمیز کیمی بو بولگه لرده کورد خلقی آزین لیقدا و داها چوخ شهرین اوزاق کندلرینده یاشاماقدالاردیر. آما سون ایللرده مرکزی دولتین دسته یی ایله ده کوردلر، آذربایجان تورپاقلارینا یئرلشمه یه باشلامیشدیلار. بو بولگه لرده یاشایان کوردلر، کورد میلییتچی لری طرفیندن قیشقیردیلاراق، آذربایجان تورک میللتینه قارشی باش قالدیرماقدالاردیر. حتی آشیری کورد میللیتچی لری خریطه لرده اورمیه نی کوردیستان-ین باش کندی بئله اعلان ائدیرلر.

کئچن سیاسی یادداشت دا اویرنجی-نین باخیش آچیسینی سئچگیلر حاققیندا دیله گتیردیک. سیاسی بیر ساحه ده حاقلارینی الده ائتمک ایسته ینلر اوز تاکتیکلری ایله او ساحه یه گیره بیله رلر. اوزاقدان دوروب باخماق و ساده جه دیش مخالیف اولاراق گورسه نمه یین، میللی حرکته بیر قازانج گتیرمه یه جه یینی آنلاتدیق.

آذربایجان-ین باتی بولگه سی و سئچگیلر، یوخاریدا دئدیکلریمیزین یانی سیرا باشقا بیر اونم ده داشیماقدادیر. کوردلر بو بولگه لرده سئچیملرده گئنیش بیر شکیلده شرکت ائده رک، کورد آدایلاری میللت وکیلی اولاراق مجلیسه گونده ریرلر. بونو ایکی آچیدان آنالیز ائتمک مومکوندور.

بیرینجی سی؛ آذربایجان-ین باتی بولگه سینده کی شهرلردن سئچیلن کورد میللت وکیللری ایستر ایسته مز اوز قوملارینی اون پلاندا توتورلار. حتی بو بولگه لردن سئچیلن بعضیلری کورد میللیتچی لیی بئله ائدیرلر. بو میللت وکیللری ایران سیاسی حیاتیندا آذربایجان مسئله سی یئرینه، کورد مسئله سینی گونده مه گتیره جکلردیر.

 ایکینجی سی؛ آذربایجان-ین باتی بولگه سینده کی شهرلردن سئچیلن کورد میللت وکیللری ایستر ایسته مز شهرلرین دئموقرافیسینده ده تاثیرلری اولور. سوروشورلار اگر بو شهرلرده تورکلر چوخلوقدا (اکثریت) یاشاییرلارسا، ندن بیر کورد او شهردن میللت وکیلی سئچیلیر؟ بیر تورک شهریندن، بیر کوردون میللت وکیلی سئچیلمه سی، او شهرین جمعیتی ساختارینی دونیا گونده مینده ده ده ییشه بیله ر. بونون اوچون آذربایجان-ین باتی بولگه سینده تورکلرین گئنیش بیر بیچیمده سئچگی لره شرکت ائتمه سی و خصوصی ایله میللی ایستکلریمیزی دیله گتیرن آدایلاری دستکله مه لری لازیمدیر.

 ایران- ین مرکزی حکومتینین فارس دوشونجه سینه مالیک بیر جکومت اولدوغونو هامیمیز بیلیریک. آذربایجان میللی حرکتینین بئله بیر حکومتی قبول ائتمه سی مومکون دئییلدیر. آما آذربایجان میللی حرکتی بیر طرفدن اوز قیرمیزی خطلرینی رعایت ائده رک، دیگر طرفدن ده ایران سیاسی حیاتیندا تاثیرلی اولا بیله ر.

آذربایجان-ین باتی بولگه سینده کی شهرلرده صلاحیتلرینی آلان آدایلارلا اوتوروب دانیشیب، آذربایجان میللی ایسته کلرینی سئچیم تبلیغاتلاریندا دیله گتیرمه لرینی ساغلاماق مومکوندور. بورادا آییق اولمالییق کی اونلارین اویونونا گلمییه ک. میللی حرکتین ایران آنایاسا سی چرچیوه سینده بللی بیر ایستکلری واردیر. بو ایستکلری میللت وکیلی آدایلاری طریقی ایله میللته دئمک و مئیدانی کورد لره بوراخماماق لازیمدیر. 

 اویرنجی سایتی گونئی آذربایجانین اویرنجی حرکاتینین رسمی اورقانی اولاراق یوخاریدا اولان اونریلره تاکید ائدره ک بئله بیر زاماندا بوتون احساسلی دوشونجه دن  اوزاقلاشاراق بو قرارا گلیر کی آذربایجانیمیزین باتی بولگه لرینده یئنی قاراباغ یارانماسینی دوشونر کن سیاست و تجروبه ایله بوتون آغیلی و میللت سئور تاکتیکلرله بو سورونو ن چوزولمه سینی دوشونسونلر.

 

قایناق:www.oyrenci.com